Έργο Πεδιάδας Μόρνου. Τα ερωτήματα. Της Αφροδίτης Παπαθανάση

Η ανάγκη της χώρας για παραγωγική καλλιεργούμενη γη και στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών είναι κομβική πλέον για την ελληνική Οικονομία και Κοινωνία, καθώς οι γεωπολιτικές συνθήκες, οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης και καταστροφών στον πρωτογενή τομέα, φέρουν δυσμενείς συνέπειες σε ζητήματα αποθεμάτων και κόστους τροφίμων.

Θεωρούμε λογικό και αναγκαίο η Διοίκηση του Κράτους, οι συνέργειες Υπηρεσιών Κεντρικών Υπουργείων και Περιφερειών, να προλαμβάνουν χρόνιες καθυστερήσεις σε έργα υποδομών, κακοτεχνίες, σπατάλη δημοσίου χρήματος.

Α. Το έργο «Δίκτυο ανοικτών διωρύγων πεδιάδος Μόρνου» είναι μνημειώδες φαινόμενο, λαθών επί λαθών. Λάθος η αρχική μελέτη που προέβλεπε ανοιχτούς και όχι κλειστούς αγωγούς, λάθος η μη σωστή επίβλεψη της 1^ης εργολαβίας του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης.

Το έργο περιλάμβανε: τρία αντλιοστάσια, μια δεξαμενή, τους (σωληνωτούς) αγωγούς μεταφοράς νερού στη δεξαμενή, την αγροτική οδοποιία, τις αποστραγγιστικές χωμάτινες τάφρους και τις σκυροδετημένες αρδευτικές διώρυγες. Παράλληλα προβλεπόντουσαν τα υποέργα: «Τοπογραφικές εργασίες αναδασμού» (υλοποίηση από την Π.Ε. Φωκίδας), «Συστηματοποιήσεις εδαφών – ισοπεδώσεις, «Αποζημιώσεις ηρτημένης εσοδείας» και άλλα μικρότερα υποέργα.

Αποτέλεσμα των παραπάνω, έργο που ξεκίνησε να εκτελείται από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης το 2006, με ανάδοχο την εταιρεία Τ.Ε.Ν.Α.  Α.Τ.Ε.Β.Ε. να μην έχει ακόμη, το 2023, ολοκληρωθεί και καταστεί λειτουργικό. Ο Επιθεωρητής Δημοσίων  Έργων σε έλεγχο που έκανε το 2014, διαπίστωσε κακοτεχνίες και ελαττώματα στο έργο, με μνημειώδης σημείο την διάτρητη κεντρική δεξαμενή, κάτι που γίνεται αντιληπτό στον ΤΟΕΒ και στους εποπτεύοντες μηχανικούς το 2020, όπως επίσης αποκαλύπτεται πλασματικό το πρωτόκολλο δοκιμής της δεξαμενής…

Σκανδαλώδες ηθικά και πολιτικά ότι η εταιρεία, επιβλέποντες Υπουργείου,  δεν έχουν ουδεμία συνέπεια, καθώς με δικαστήριο υπέρ της το 2015, οδηγεί τον Υπουργό Αποστόλου το 2017 σε διάλυση της εργολαβίας.

Από τα πρώτα συμπεράσματα, οι αναγκαίες αλλαγές που η Δημόσια Διοίκηση και τα Κόμματα οφείλουν να δουν και προτείνουν «στα περί ευθύνης κατασκευαστικών», όσο δύσκολα πολιτικά και συγκρουσιακό με τον τεχνικό κόσμο είναι αυτό. Δεν μπορεί οδόστρωμα να διαλύεται, γέφυρες να πέφτουν, έργο να σχεδιάζεται και υλοποιείται λάθος και οι μοναδικές συνέπειες να βαραίνουν το δημόσιο χρήμα, την κοινωνία και την πραγματική οικονομία.

Βέβαια ο Αποστόλου, λύει την εργολαβία, αλλά δυστυχώς πριν από αυτό, αλλά και μετά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αρνείται να παραλάβει το έργο που κατασκεύασε, με τα σωστά και λάθος σημεία, αποτέλεσμα της επίβλεψης των υπηρεσιών του. Η παραλαβή του έργου αυτής της εργολαβίας, έχει σημασία, ως το χαλί πάνω στο οποίο, νομικά, διοικητικά θα προχωρήσουν τα υπό έργα και συνοδά έργα του συνόλου του τεχνικού αντικειμένου.

Τα πρώτα λοιπόν ερωτήματα επί του τεχνικού – διοικητικού αντικειμένου:

1. Πότε θα γίνει από τις Υπηρεσίες του η όποιου έργου έχει εκτελεστεί έως το 2017;

2. Εναλλακτικά, αν οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, δεν προτίθεται να παραλάβουν το εκτελεσθέν έως το 2017 έργο, ποιες είναι οι νόμιμες διοικητικές και νομικές διαδικασίες ώστε να μπορέσει το έργο να συνεχίσει με τα απαιτούμενα υποέργα και η εκτέλεση και παραλαβή αυτών να μην αντιμετωπίζει διοικητικά και νομικά προβλήματα;

3. Γιατί από το 2017 έως και σήμερα 2023, η Πολιτική Ηγεσία του Νομού και της Περιφέρειας δεν έχουν αντιμετωπίσει το ζήτημα;

4. Γιατί δεν κινείται διοικητικά ή νομικά η διαδικασία, της από το 2014 Εξώδικης Δήλωσης-Διαμαρτυρίας του ΤΟΕΒ προς τον τότε Υπουργό κ. Τσαυτάρη και τη Δ/νση Μελετών και Κατασκευών του ΥπΑΑΤ, την απεμπλοκή του Οργανισμού από το «Πρωτόκολλο Διοικητικής Παραλαβής για Χρήση».

Β. Αλλάζει ο σχεδιασμός του έργου, μετά και τα τεχνικά ζητήματα της δεξαμενής και το έργο, με νέα μελέτη και εργολαβία έρχεται σωστά να προχωρήσει σε κλειστό και όχι ανοιχτό σύστημα, με οχτώ αντλιοστάσια, που θα καλύψουν 1000 στρέμματα το καθένα, κατάργηση αυλάκων και πιθανό σημείο άντλησης νερού από παλαιότερο έργο στην περιοχή πεδιάδας στο Καστράκι.

Για τα επόμενα έργα, χωματουργικά, ισοπεδώσεις δεν έχουμε καν φτάσει στο επίπεδο μελέτης, για να υλοποιηθούν ώστε μετά να συνεχίσει το τελικό έργο αναδασμού.

Τα  ερωτήματα που προκύπτουν:

1. Ποια είναι η εξέλιξη των εργασιών για το υποέργο της μετατροπής του τρόπου άρδευσης σε κλειστό (σωληνωτό) δίκτυο, με τον τίτλο «Συμπληρωματικές παρεμβάσεις και εργασίες ολοκλήρωσης των έργων άρδευσης πεδιάδας Μόρνου»  – προϋπολογισμού 6,5 εκ. ευρώ;

2. Θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα του υποέργου με συμβατικό χρόνο ολοκλήρωσης το τέλος του 2024;

3. Θα δημοπρατηθεί το υποέργο, κωδ. 4.3.1 Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της έλλειψης στεγανότητας της δεξαμενής και της κεντρικής αρδευτικής διώρυγας, προϋπολογισμού σύμφωνα με την τεχνική μελέτη της Περιφέρειας 2,2 εκ. ευρώ ή θα επιλεγεί διαφορετική λύση;

4. Ποιος τελικά ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης έργου και υποέργων χωματουργικών, και ισοπεδώσεων για να φτάσουμε στον αναδασμό;

5. Με ποια μέτρα, τεχνικές μελέτες, προγράμματα ενίσχυσης, θα μπορούσε ενισχυθεί ο ΤΟΕΒ Πεδιάδας Μόρνου, ώστε να μπορέσει να παράγει ενέργεια από ΑΠΕ για την λειτουργία του έργου , με χαμηλότερο κόστος, προς ωφέλεια των παραγωγών;

Γ. Από το 2011 οι παραγωγοί δεν λαμβάνουν ηρτιμένη εσοδεία.

Το 2017 η Γνωμοδοτική Επιτροπή  για την απόδοση αποζημιώσεων ηρτημένης εσοδείας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας,  γνωμοδότησε, ότι, αποζημιώσεις ηρτημένης εσοδείας  πρέπει να δοθούν στους παραγωγούς για το 2011, αλλά και για τα επόμενα χρόνια, μέχρι ολοκλήρωσης του έργου και για το σύνολο των κτημάτων, αρκεί να αποδεικνύεται η καλλιέργειά αυτών

Τα ερωτήματα που προκύπτουν:

1. Πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων παραγωγών από την Γνωμοδοτική Επιτροπή για ηρτιμένη εσοδεία και

2. Πότε θα καταβληθούν οι αποζημιώσεις στους παραγωγούς για την περίοδο από το 2011 και μετά;

3. Υπάρχει οικονομικά η δυνατότητα σήμερα ή τους επόμενους μήνες, για την κάλυψη αυτών των δυνητικών πληρωμών από τις αρμόδιες αρχές; Ποιος γνωρίζει;

Δ. Τα περιβαλλοντικά θέματα της περιοχής πεδιάδας Μόρνου συνδέονται με το Φράγμα Μόρνου και την παρακράτηση των υδάτων του ποταμού από το φράγμα. Αποτέλεσμα ένα «ξερό» ποτάμι που 1^ον  δεν φέρει ύλη εμπλουτισμού στις παραλίες με συνέπεια φαινόμενα διάβρωσης και 2^ον περιβαλλοντικά φτωχαίνει την περιοχή. Καθώς τα επιφανειακό νερό του ποταμού κρατείται από ΕΥΔΑΠ ο κάμπος πλέον χρησιμοποιεί γεωτρήσεις, το κόστος των οποίων καλύπτει έως και σήμερα το Υπουργείο, ενώ, λογικά και πολιτικά το κόστος αυτό πρέπει να περάσει στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ.

Τα  ερωτήματα που προκύπτουν:

1. Γιατί ως περιβαλλοντική δράση εμπλουτισμού του οικοσυστήματος της περιοχής δεν δίνονται είτε μέσω μικρών τεχνικών, είτε από ελεγχόμενη διαδικασία ΕΥΔΑΠ, νερά στην κοίτη του ποταμού,

2. Πώς αποτιμάται στα χρόνια η περιβαλλοντική ζημιά ενός ξερού ποταμού,

3. Γιατί η ΕΥΔΑΠ δεν πιέζεται πολιτικά να αναλάβει ευθύνες έναντι της περιοχής, όπως κόστος λειτουργίας και συντήρησης αγωγού παραλίμνιου, κόστος οικολογικής αποκατάστασης ποταμού Μόρνου προς την πεδιάδα ή και κόστος γεωτρήσεων ή γιατί δεν στηρίζει ένα μικρό υδροηλεκτρικό στην περιοχή που θα καλύψει ανάγκες νερού και ενέργειας στην πεδιάδα.

Ε. Η προστασία της πεδιάδας Μόρνου και των χωριών Μαλάματα Μανάγουλη και οικισμών στην περιοχή από φωτιές ή πλημμυρικά φαινόμενα.

Τα  ερωτήματα:

1. Σύμφωνα με τους χάρτες προειδοποίησης πλημμυρικών φαινομένων του 2012 σε ποια κατηγορία ανήκει η περιοχή; Χρειαζόμαστε ή όχι έργα ή και έχουν εκτελεστεί ή όχι σχετικά έργα;
2. Γιατί δεν έχουμε ζητήσει από το Τμήμα Ακτομηχανικής του Πολυτεχνείου, Δήμος, Περιφέρεια γνώμη, μελέτη για τα ζητήματα διάβρωσης ;

Είναι υποχρέωση μου και υποχρέωση όλων όσων διεκδικούμε την ψήφο του κόσμου να ασχοληθούμε με επιμέλεια με τα έργα, τις δράσεις, τις συνθήκες.

Δεν έχω πίσω μου κάποιο σύστημα να «σπρώχνει σταυροδοσία».

Άλλοι, με ανοχή και ευλογιές έχουν. Όχι ως προσπάθεια. Αλλά ως λανθάνων σύστημα εξουσίας.

Προσπαθώ και πάντα προσπαθούσα, ανεξάρτητα από νίκες ή ήττες μου να  ασχοληθώ περισσότερο με την αλήθεια και την ουσία των πραγμάτων.

Γιατί η αλήθεια σε απελευθερώνει από μικρόκοσμο και μικροπολιτική.

Και γιατί η σχέση με τον κόσμο είναι μοναδική και απόλυτα σεβαστή.