Αποχαιρετισμοί- Της Κατερίνας Παναγιωτοπούλου

Οι άνθρωποι χαιρετιούνται και όταν σμίγουν και όταν αποχωρίζονται. Οι ερχομοί είναι πάντα ενδιαφέροντες ακόμα και όταν αποδεικνύονται δυσάρεστοι. Οι χωρισμοί είναι θλιβεροί και ακόμα χειρότεροι είναι οι αποχωρισμοί. Δύσκολη η σημερινή μέρα. Κάποιοι σύντροφοι αποχαιρετήσαμε έναν παλιό φίλο. Είπαμε πολλά για το παρελθόν. Η κοινή ζωή μας πέρασε από μπροστά μας κινηματογραφικά. Ήτανε χρόνια χαμένος και είχαμε αρκετά κενά από το σενάριο της ζωής του. Δυνατό παιδί. Μετά τις Ειδικές Δυνάμεις του Στρατού, τον πήραν στην ΕΜΑΚ. Κοίτα τώρα να δεις τί σκέφτομαι, μέρα που είναι.
*
Στην ηλικία που όλα είναι αιώνια είχα στην προστασία μου ένα κοτόπουλο. Παραμονές του Πάσχα έφτασε δώρο με κόκκινο φιόγκο, μαζί με τη λαμπάδα και το σοκολατένιο αυγό της νονάς μου. Γίναμε φίλοι και ζήσαμε πολλές χαρές μαζί. Μαζί μεγαλώναμε. Μια μέρα με εγκατέλειψε ξαφνικά. Πήγε να βρει τους δικούς του, μου είπαν για να με παρηγορήσουν. Χάθηκε, δεν το προστάτεψα και χάθηκε, πλάνταζα εγώ στο κλάμα. Όταν πολύ αργότερα έμαθα πως είχε γίνει σούπα, και μάλιστα ότι είχα φάει κι εγώ, έκανα εμετό και δεν ξαναπλησίασα σούπα και κοτόπουλο, ούτε ζωντανό ούτε στην κατσαρόλα. Άσε που, σε κάθε συνάντησή μας, οι ομόφυλοί του με δίκαζαν γιατί δεν είχα σώσει εκείνο το μικρό. Στο σπίτι με παρηγορούσαν πως το κοτόπουλο είναι τροφή αλλά εγώ αισθανόμουν αποτροπιασμό για το γεγονός και ντροπή για την αδυναμία μου να το προστατέψω. Χωρίς να μπορώ να εξηγήσω γιατί μέχρι τότε δεν ένοιωθα το ίδιο και για τα μπουτάκια κοτόπουλου που ξεκοκάλιζα. «Τι νόμιζες; Τα μπουτάκια φυτρώνουν στα χωράφια όπως τα πράσα;» Με κορόιδευε ο μεγαλύτερος αδελφός μου.

Πολύ αργότερα, στο διπλανό χωράφι είδα το παιδί του γείτονα να κυνηγάει, με ένα ματωμένο μαχαίρι, το ακέφαλο κοτόπουλο που στριφογύριζε γεμίζοντας αίμα τα στάχυα. Όταν φεύγουν τα ζωντανά του Θεού αφήνουν πίσω το αίμα τους, είτε παγωμένο είτε ζεστό, κληρονομιά συναισθηματική για τους επόμενους. Για πολύ καιρό έβλεπα το ίδιο όνειρο: κρατούσα, λέει, εκείνο το ματωμένο μαχαίρι κι από το χέρι μου έσταζε το αίμα του κοτόπουλου. Θα μπορούσα εγώ να είμαι το παιδί με το ακέφαλο κοτόπουλο, άλλωστε δεν είχα προστατέψει το δικό μου.
*
Τα παιδιά της επαρχίας κάποτε ήταν σκληραγωγημένα. Έπρεπε να αντέχουν σε δύσκολες συνθήκες πολέμου, εμφυλίου, απώλειας, πείνας. Οι καταστροφές αφήνουν πίσω τους πολλά παιδιά μόνα, όταν οι γονείς τους χάνονται στη διαδρομή για την ελευθερία. Αυτά τα παιδιά σκληραίνουν αναγκαστικά. Δεν έχουν άλλη επιλογή. Πρέπει να επιζήσουν ακόμα και ως αντικείμενα. Πρέπει να συνεχίσουν την πορεία τους στο χρόνο ακόμα και με «κομμένα κεφάλια». Το βάρος πέφτει σ’ εμάς τους υπόλοιπους αν θα τα αγκαλιάσουμε ή θα βάψουμε το μαχαίρι με αίμα. Δεν έχουμε δικαιολογία την άγνοια. Ο καιρός της κοτόσουπας πέρασε. Τώρα ξέρουμε να διαβάζουμε τις συνθήκες και να περιμένουμε τα αποτελέσματα. Κι αν ο λαιμός του κοτόπουλου πετάει αίμα δεν το κάνει για να λερώσει την ησυχία μας. Εμείς τον κόψαμε και μας καταριέται.

Εδώ πρέπει να γράψω τη συνέχεια της ιστορίας τού παιδιού με το μαχαίρι. Αυτά τα παιδιά, όσο σκληρά κι αν γίνουν, μέσα τους μένουν παιδιά και οποιοδήποτε χάδι ή γλυκό μίλημα είναι βάλσαμο για την ψυχή τους. Λοιπόν, αυτό το παιδί στην θέα του ακέφαλου κοτόπουλου τρόμαξε πολύ αλλά δεν ήθελε να το παραδεχτεί. Γι’ αυτό έμαθε πλέον να κρύβει την αδυναμία του πνίγοντας τα κοτόπουλα της γειτονιάς στις ποτίστρες τους. Τον ρώτησαν γιατί το έκανε. Δεν ξέρω τι απάντηση περίμεναν οι τιμωροί του. Εκείνο είπε πως ήθελε να βλέπει τα γουρλωμένα μάτια τους να γλαρώνουν σπασμωδικά και τις μπουρμπουλήθρες, να ανεβαίνουν στην επιφάνεια του νερού. Τότε τ’ αποχαιρετούσε. Το τιμώρησαν ξανά. Το τιμώρησαν σκληρότερα και το άντεξε. Έπρεπε να είναι δυνατό γιατί αλλιώς δεν θα γινόταν ποτέ άντρας. Μόνο που από τότε άρχισε να κατουριέται τις νύχτες στον ύπνο του. Κι όσο συνέχιζαν να το τιμωρούν τόσο εκείνο έπνιγε τα ζώα του χωριού για να σκληρύνει. Όταν τελικά έγινε άντρας η ζωή τον βοήθησε να ξεχάσει. Στις Ειδικές Δυνάμεις του Στρατού, όπου υπηρέτησε ξεπλήρωσε όλα του τα «κρίματα». Μετά μπήκε στις Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών κι έσωσε πολύ κόσμο. Μόνο που κάποια βράδια έρχονταν στον ύπνο του όλα εκείνα τα ζώα, που είχε πνίξει για να γίνει δυνατός και του φώναζαν «έλεος». Δεν μπόρεσε ποτέ να εξηγήσει γιατί εκείνες τις νύχτες κατουριόταν στον ύπνο του.

Η Κατερίνα Παναγιωτοπούλου είναι πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια και έχει ρίζες από Αμφίκλεια και Στυλίδα. Σπούδασε Σκηνογραφία και Ενδυματολογία. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Δημιουργικής Γραφής. Συμμετέχει στη Συντακτική Ομάδα του λογοτεχνικού περιοδικού «Μανδραγόρας». Είναι συντάκτρια της στήλης «Αντιλογίες» του «Μανδραγόρα» και της στήλης «Γράφοντας μια ιστορία» του «Read magazine». Τα βιβλία της: «Μακρυγιαλού και άλλες ιστορίες» (2017) και «Διάψαλμα, Διηγήματα» (2021), κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Εντευκτηρίου.