<<Υπήρχε λόγος που τράβηξε ως μαγνήτης το βλέμμα μου η “ζωγραφιά δρόμου” (graffiti) σε ενα ΚΑΦΑΟ του ΟΤΕ>>, έγραψε χθες στο προφίλ του, σε Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης, ο ( εκ Διστόμου ορμώμενος) πολιτικός συντάκτης Λουκάς Δημάκας.
<<Η εικόνα της Διστομίτισας Μαρίας Παντίσκα, συνέχιζε η ανάρτησή του, είναι πλέον ένα παγκόσμιο σύμβολο του Πόνου, της Μνήμης, της Ελπίδας και του Αγώνα κατά του φασισμού και του ναζισμού. Και με ξάφνιασε ευχάριστα που αυτή η εικονα που είδα σε μια ανάρτηση στο Φέισμπουκ, προ καιρού, <μιλάει>> κάθε μέρα στους διαβάτες της κοντινής μας Λαμίας, όπως μια άλλη, ίδιας έμπνευσης και τεχνοτροπίας, στην Νέα Σμύρνη…
Αναζήτησα – έγραψε ο δημοσιογράφος- την καλλιτέχνη μεσω της υπογραφής- γυναίκα είναι.
Της ζήτησα να μας συστηθεί και να μας μιλήσει για το έργο της – είναι, οπως θα διαβάσετε στο κειμενο της Στελλας Μαντοπούλου (Stella Mantopoulou ) που ακολουθεί, μια ευρύτερη πρωτοβουλια εικαστικής παρέμβασης του Δήμου Λαμίας μαζί με αλλους καλλιτεχνες>>.
Και ο κ. Δημάκας, που ειναι παράλληλα και μέλος της Διοίκησης του <<Μουσείου Θυμάτων Ναζισμού Διστόμου>>, δίνει το λόγο στην ίδια την ζωγραφο που ζει και εργάζεται στην Λαμία:
<< Κάτι αλλάζει τον τελευταίο καιρό και στην πόλη της Λαμίας. Μία πόλη που με φιλοξενεί για πάνω από 20 χρόνια και είναι ιδιαίτερη πατρίδα των παιδιών μου, τόσο των βιολογικών όσο και των πνευματικών. Ονομάζομαι Στέλλα Μαντοπούλου και υπηρετώ τις Τέχνες ασυνείδητα ίσως από μικρό παιδάκι και συνειδητά αργότερα ως φοιτήτρια της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και ως καθηγήτρια Εικαστικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση τα τελευταία 16 χρόνια· πλέον και ως Μεταπτυχιακή της Δημιουργικής Γραφής.
Με πάνω από τετρακόσιους μαθητές στην ηλικία της εφηβείας ανά σχολικό έτος, λογαριάζω τον εαυτό μου ανάμεσα στους απόλυτα τυχερούς αυτού του κόσμου, που τους δίνεται η δυνατότητα, που μπορούν αλλά και θέλουν να συνομιλούν με το πιο ζωντανό και ευαίσθητο κομμάτι του λαού μας, τα παιδιά μας.
>>Εδώ λοιπόν, από όπου σας γράφω, στη σημαντική ιστορικά και γεωγραφικά πόλη της Λαμίας, στο Κέντρο της Ελλάδας μας, η Κοινότητα του Δήμου, τα Εικαστικά του Εργαστήρια και ο Σύλλογος Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Κεντρικής Ελλάδας ΣΚΕΤΚΕ, πήραν την πρωτοβουλία να καλέσουν καλλιτέχνες, επαγγελματίες ή μη, ανθρώπους με κέφι και όραμα για να μετατρέψουν εθελοντικά τα ΚΑΦΑΟ, τα γνωστά γκρίζα κουτιά του ΟΤΕ, σε μικρά έργα Τέχνης, σε μικρές στάσεις πολιτισμού, φαντασίας, δημιουργικότητας.
>>Ανταποκρίθηκα λοιπόν κι εγώ με μεγάλη χαρά στη δράση αυτή με καμιά δεκαπενταριά κουτιά που τώρα συντροφεύουν τους συμπολίτες μου αλλά και όχι μόνο. Από την αρχή οραματίστηκα τα κουτιά μου, εκτός από την καλαισθησία τους, να μπορούν να επικοινωνούν και κάτι σημαντικό, μία ιστορία, ένα γεγονός ή ένα πρόσωπο -σταθμό- για την Ελλάδα. Οραματίστηκα εικόνες που διδάσκουν, προβληματίζουν, ενημερώνουν και διατηρούν μνήμες πολύτιμες. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αλλά και ο Μέγας Αλέξανδρος με τη γοργόνα του, Ο Οδυσσέας Ελύτης, Ο Νικηταράς μας του 1821, ο πρώτος Ολυμπιονίκης των νεότερων χρόνων Σπύρος Λούης, ο σύγχρονός μας Λαμιώτης Ολυμπιονίκης Αποστόλης Αντωνόπουλος, Ο Θωμάς Παπανδρέου, ο ντόπιος μουσικός μας που έφυγε νωρίς και που τόσο αγάπησε ο κόσμος, το κάστρο της πόλης μας και το μουσείο της και τόσοι και τόσα άλλα, έγιναν η έμπνευση της δημιουργίας μου.
>> Θα σταθώ ιδιαιτέρως στο πιο συγκινητικό για εμένα κουτί που φιλοτέχνησα. Αυτό έξω από τα ΚΕΠ της Λαμίας στην οδό Λεωνίδου, που είναι αφιερωμένο στην σφαγή του Διστόμου (10/6/1944) από τους ναζιστές. Και θα σταθώ σε αυτό γιατί ακόμα, στα 2021, εκκρεμεί η δικαίωση των χαμένων μας συμπατριωτών, των ανθρώπων που σφαγιάστηκαν σε λίγες μέσα ώρες και που έγραψαν με το αίμα τους τις πιο μελανές αράδες της ανθρώπινης ιστορίας. Η μορφή που επέλεξα να ζωγραφίσω δεν είναι άλλη από εκείνη της Μαρίας Παντίσκα, σύμβολο πλέον των θυμάτων του Διστόμου, παρμένη από τη διάσημη φωτογραφία του Ντμίτρι Κέσελ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό life στις 27 Νοεμβρίου του 1944. Στη φωτογραφία απαθανατίστηκε τότε η νεαρή Μαρία να θρηνεί τους νεκρούς της τέσσερεις μόλις μήνες μετά τη σφαγή. Στην δική μου απεικόνιση η Μαρία δυστυχώς θρηνεί ακόμα, μαζί με τα εκατομμύρια των ανά τω κόσμω Ελλήνων που δεν ξεχνούν και που ελπίζω, με τη βοήθεια ακόμα και των Τεχνών ποτέ να μην ξεχάσουν. Τα μάτια μου έτρεχαν ζωγραφίζοντας αυτή τη Μαρία, τη Μαρία που της χρωστώ, της χρωστάς, της χρωστάμε. Τα μάτια μου έτρεχαν όχι τόσο από συγκίνηση όσο από ντροπή για όσα καθημερινά, άνθρωποι σύγχρονοι, εκσυγχρονισμένοι, πολιτισμένοι αμελούμε να διδάσκουμε.
>>Στο Δίστομο χάθηκαν παιδιά, πολλά παιδιά, στην ηλικία των μαθητών μου αλλά και μικρότερα. Παιδιά που δεν πρόλαβαν να καταθέσουν όσα εμείς τώρα οφείλουμε. Ζωγράφησα γύρω από τη Μαρία Παντίσκα κεριά αναμμένα ως ένα ελάχιστο ευχαριστώ για τη θυσία των θυμάτων, ως μια συγνώμη μα και ως μια βαριά δέσμευση πως θα διατηρηθούν κι αυτά άσβεστα στο μόνο που μας μένει, στη μνήμη>>.
Το graffiti στο κουτί του ΟΤΕ στην Λαμία και η <<ιστορία>> του, ας αποτελέσει το ερέθισμα να προγραμματίσουμε μια επίσκεψη στο ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΥΜΑΤΩΝ ΝΑΖΙΣΜΟΥ στο γειτονικό μας Δίστομο.
Η Ιστορία είναι δίπλα μας!