5 Ιούνη, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2021

Στέφανος Σταμέλλος

Με την ευκαιρία και αυτής της “επετείου” βγήκαν και θα βγουν όλοι να πανηγυρίσουν. Είναι αυτοί που έχουν αποδείξει ότι αρέσκονται στις γιορτές και αρέσκονται να ανακοινώνουν τις ευαισθησίες τους για το περιβάλλον με μεγάλα λόγια. Άνθρωποι της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα∙ σε κυβερνητικό επίπεδο, αυτοί που κατάφεραν να φέρουν τον περίφημο Νόμο 4685/2020 του Χατζηδάκη για τον «εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» … παρά τις εμπαθείς αντιπολιτευτικές φωνές, που στόχο είχαν να εμποδίσουν τις φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις!. Οι πολιτικές για το περιβάλλον σήμερα ένα και μοναδικό κίνητρο έχουν: να επιτρέψουν στους λίγους να κερδοφορήσουν με την άδεια των “υπευθύνων”.

Είναι σίγουρο τώρα πως η παρουσία μας των γενικώς «οικολογούντων» δεν είναι πλέον απαραίτητη και δεν έχουμε πια ρόλο και λόγο. Είναι καιρός αυτοί να πανηγυρίσουν την επιτυχημένη τους περιβαλλοντική οικολογική πολιτική και εμείς να αποχωρήσουμε. Να αποχωρήσουμε και να ασχοληθούμε με πράγματα ευχάριστα για όλους, μακριά από τις άχαρες καταγγελίες για παραλείψεις, σκόπιμες αδιαφορίες, παρανομίες και άλλες τετριμμένες πια έννοιες, που προκαλούν τη δίκαιη οργή των “καθολικά ασκούντων με χρηστό τρόπο την εξουσία και τη διοίκηση” για το περιβάλλον.

Αστειεύομαι, αλλά ούτε αυτό μου βγαίνει καθαρά. Γιατί και η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος – και ας σταθούμε μόνο τοπικά – βρίσκει τη Φθιώτιδα και την Στερεά με σοβαρές περιβαλλοντικές πληγές και προβλήματα. Γιατί η διαχείριση των σκουπιδιών και των Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων, οι ανεμογεννήτριες στην Οίτη, στην Οξυά, στον Ελικώνα, στην Εύβοια, στα Άγραφα, η διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών, η λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών, τα λύματα των ελαιοτριβείων, η κατάσταση του Μαλιακού και του Βόρειου Ευβοϊκού, η διαχείριση των νερών, των ρεμάτων και των χειμάρρων, το παράνομο κυνήγι και οι απειλές της πανίδας, είναι μερικά από τα θέματα και «οι πληγές που αιμορραγούν».

Εδώ και πολλά χρόνια η πολιτική οικολογία τόνιζε, ότι το οικονομικό μοντέλο της υπέρμετρης κατανάλωσης και της «ανάπτυξης» των αριθμών, δεν έχει προοπτική. Έλεγε ότι καταναλώνουμε φυσικούς πόρους που αντιστοιχούν σε τρεις πλανήτες∙ ότι δανειζόμαστε από τις γενιές του μέλλοντος, από τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας, για να ζούμε εμείς καλά. Η κλιματική αλλαγή, ως αποτέλεσμα αυτού του μη βιώσιμου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, προκαλεί την αγωνιώδη ταραχή των επιστημόνων, ο δε COVID 19 μας υποχρεώνει να αντιληφθούμε το ρόλο της φύσης και του περιβάλλοντος στη ζωή μας και πόσο εύθραυστο είναι το παραγωγικό σύστημα και η βιόσφαιρα.

Και όμως, μόνο ένα περιβαλλοντικό οικολογικό μοντέλο εξέλιξης μπορεί να δώσει βιώσιμες λύσεις για την εξοικονόμηση των φυσικών πόρων, για μια ουσιαστική πρόοδο της κοινωνίας μας, για μια αειφόρο και δημοκρατική Ελλάδα. Είναι καιρός να καταλάβουν όλοι, ότι το περιβάλλον δεν προστατεύεται με τις πολιτικές της άναρχης κερδοφορίας του παγκόσμιου οικονομικού και κοινωνικού συστήματος του νεοφιλελευθερισμού. Δεν μπορεί να αφήνεται η προστασία του περιβάλλοντος στα χέρια αυτών των πολιτικών, που οδήγησαν και οδηγούν τη χώρα μας και τον κόσμο στα γνωστά αδιέξοδα.

Η οικολογική αρχή «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά» αποκτάει σήμερα ιδιαίτερη αξία. Ας συνεχίσουμε τις προσπάθειες για να γίνει η οικολογία κυρίαρχη ιδεολογία της κοινωνίας. Να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ότι είμαστε μεν μέρος του προβλήματος, αλλά είμαστε και μέρος της λύσης, αν το θελήσουμε. Αρκεί να ξεφύγουμε από την “αδράνεια του καναπέ” και να γίνουμε υπεύθυνοι ενεργοί πολίτες με προτάσεις και ιδέες για το αύριο της κοινωνίας.

Και η Ημέρα Περιβάλλοντος δεν είναι ημέρα μνήμης και γιορτής. Είναι μέρα προβληματισμού και αναθεώρησης του αποτυχημένου, καταστρεπτικού παραγωγικού συστήματος. Και η αγάπη για την φύση είναι στάση ζωής και ηθικής.