Μετά τη νικηφόρα μάχη της Αράχωβας, στις 26 Νοεμβρίου 1826 και τη βοήθεια του Αγίου Γεωργίου στην επιτυχή έκβασή της, αρχίζει να υπεισέρχεται στο πανηγυράκι και το Εθνικό στοιχείο.
Έτσι εκτός από τα πανάρχαια έθιμα της λατρείας του Αγίου Γεωργίου, ενσωματώνονται στο πανηγυράκι και εθνικά στοιχεία συνδεδεμένα με τη μάχη της Αράχωβας που θα αναφέρουμε πιο κάτω.
Συνήθης η σύνδεση του θρησκευτικού με το Εθνικό στοιχείο, μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, αναφέρουν οι επιστήμονες Λαογράφοι.
Η κοινωνία της Αράχωβας μετά το 1950, αναζήτησε την αυτοσυνειδησία της, στηριζόμενη στις πανίσχυρες αξίες της Θρησκείας και του Έθνους αφού είχαν προηγηθεί τα χρόνια της Τουρκοκρατίας με τη μάχη της Αράχωβας, της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου. Και αυτοί ήταν οι λόγοι που συνέδεσε το θρησκευτικό στοιχείο με το Εθνικό, στον εορτασμό του πανηγυριού.
Έτσι το λατρευτικό-θρησκευτικό στοιχείο συνυπάρχει αρμονικά με το Εθνικό-ηρωϊκό, όπως βιωματικά το αισθάνονται οι Αραχωβίτες. Ο συνεορτασμός προσέδωσε ζωντάνια στο πανηγυράκι και έτσι η νικηφόρα μάχη της Αράχωβας στις 26 Νοεμβρίου 1826, συνεορτάζεται λανθασμένα με το τριήμερο πανηγυράκι, του Αγίου Γεωργίου.
(447/17-6-1976 Π.Δ.)
Συμπέρασμα:
Το «πανηγυράκι» της Αράχωβας είναι τριήμερη θρησκευτική γιορτή προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου, με αρχαιότατες καταβολές που συνδέονται με την Απολλώνεια λατρεία, ακολουθούμενες από αρχαιοελληνικά έθιμα, μοναδικής αυθεντικότητας.
Στο πανηγυράκι έχουν ενσωματωθεί και εθνικά στοιχεία που αναφέρονται στη νικηφόρα Μάχη της Αράχωβας, κατά των Τουρκαλβανών του Μουστάμπεη, το Νοέμβριο του 1826, μιας νίκης που αναθέρμανε την Επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα, ονομαζόμενης ως η Ανάσταση της Επαναστάσεως.
—————————————-
Σημείωση 1: Το γεγονός ότι έχουν ενσωματωθεί και εθνικά στοιχεία στον εορτασμό της πανηγύρεως, ουδόλως αναιρεί το χαρακτηρισμό του ως θρησκευτικής γιορτής.
Σημείωση 2: Στην πλειονότητα των βιβλιοθηκών ακόμη και των ξενόγλωσσων (Παν-μιο Οξφόρδης κλπ), έχει περάσει ο χαρακτηρισμός- λανθασμένα- ως εθνικής ή εθνικοθρησκευτικής και αυτό συνέβη σε μια περίοδο (όπως αναφέραμε) όπου μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου πολέμου ήταν συνήθης η σύνδεση του εθνικού με το θρησκευτικό στοιχείο.
——————————————-
Πάμε να δούμε τα κυριότερα εθνικά στοιχεία εν τάχει που έχουν παρεισφρύσει στην πανήγυρη μας:
1. Η περιφορά της ιστορικής σημαίας της επαναστατημένης Ρούμελης που είναι αραχωβίτικη την παραμονή της γιορτής (22/4)
2. Ο ανηφορικός δρόμος νέων-ανδρών-γερόντων στο πεδίο της Μάχης, ανήμερα της εορτής του Αγίου Γεωργίου (θα αναφερθούμε την Πέμπτη 23/4)
3. Η δέηση έμπροσθεν του μνημείου του Καραϊσκάκη την τρίτη ημέρα της γιορτής.
4. Ο συμβολισμός στο ακριτικό τραγούδι “πανηγυράκι γίνεται…” όπου λανθασμένα συνδέεται με έννοιες ξένες προς τη θρησκευτικότητα του άσματος, (“τρεις λυγερές”= τρεις μεγάλες δυνάμεις, “δράκος” = η Τουρκιά κλπ).