1821-1822 Τα σημαντικότερα γεγονότα της ευρύτερης περιοχής του Δαδίου

Δημήτριος Ι. Βασιλείου: 1821-1822 – Τα σημαντικότερα γεγονότα της ευρύτερης περιοχής του Δαδίου

Tην Άνοιξη του 2021 εκδόθηκε από τον πρώην Διευθυντή του Γενικού Λυκείου Αμφίκλειας το βιβλίο με τον τίτλο: «1821-1822 . τα σημαντικότερα γεγονότα της ευρυτέρας περιοχής του Δαδίου», του οποίου η έκδοση συνέπεσε με τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Το περιεχόμενο του βιβλίου αναφέρεται στα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα των δύο πρώτων ετών της Επανάστασης του 1821 που έλαβαν χώρα στην Ανατολική Χέρσο Ελλάδα και ειδικότερα στην ευρύτερη περιοχή του Δαδιού. Ο συγγραφέας κάνει ιδιαίτερη αναφορά στους Δαδιώτες αγωνιστές της Επαναστάσεως του 1821, καθώς και στις Εθνικές Συνελεύσεις των Ελλήνων.

Η Επανάσταση στην Ανατολική Χέρσο Ελλάδα ξεκίνησε στη Μονή του Προφήτη Ηλία, ευρισκόμενη μεταξύ Χρυσού και Σαλώνων, σχεδόν ταυτόχρονα με τα επαναστατικά κινήματα της Αχαΐας. Περί αυτού έγραψε ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων στο έργο του «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως»: «Αι δύο μοναί της Λαύρας και του Προφήτου Ηλιού αξιούνται της δάφνης περί των πρωτείων κατά τον αγώνα».

Η 27η Μαρτίου 1821 βρήκε τους Έλληνες να πολιορκούν τα Σάλωνα (Άμφισσα) και το κάστρο της πόλης, το οποίο κατέλαβαν οι μαχητές του Πανουργιά στις 10 Απριλίου 1821. Την 1η Απριλίου ολοκληρώθηκε η απελευθέρωση της Λιβαδειάς από τον Αθανάσιο Διάκο. Στις 28 Μαρτίου ο οπλαρχηγός Δήμος Σκαλτσάς μαζί τον Αναγνώστη Λιδωρίκη ύψωσαν τη σημαία της Επαναστάσεως στο Λιδωρίκι. Στις 31 Μαρτίου 1821 ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης ξεσήκωσε τους Δαδιώτες στην πλατεία του Δαδιού, τη γνωστή «Χορευταριά». Την ίδια μέρα ξεσηκώθηκε η Αταλάντη από τον Αντώνη Κοντοσόπουλο (ή Γεράντωνος). Λίγες ημέρες αργότερα έπεσε το κάστρο της Βουδουνίτσας, έπειτα από πολυήμερη πολιορκία από τις δυνάμεις του Αθανασίου Διάκου, του Ιωάννου Δυοβουνιώτη και του Κομνά Τράκα.

Τα επαναστατικά κινήματα της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος και της Πελοποννήσου προβλημάτιζαν την Οθωμανική Διοίκηση, η οποία αποφάσισε να καταπνίξει αυτά στέλνοντας στη Ρούμελη δύο πολυάριθμα στρατεύματα με επικεφαλής τους ικανότερους πασάδες. Το πρώτο με επικεφαλής τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ έφθασε στην πεδιάδα του Σπερχειού ποταμού τον Απρίλιο του 1821 και το δεύτερο επικεφαλής τον Μπεϋράμ Πασά έφθασε στην ίδια περιοχή τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Οι δυνάμεις των Ελλήνων οπλαρχηγών συγκρούστηκαν με τα Οθωμανικά στρατεύματα στην Αλαμάνα (23 Απριλίου 1821), στη Γραβιά (8 Μαΐου 1821) και στα Βασιλικά Λοκρίδας (26 Αυγούστου 1821).

Σημαντικό γεγονός του πρώτου έτους της Επανάστασης ήταν η σύνοδος 73 πληρεξουσίων των επαρχιών Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας στα Σάλωνα, στις 15 Νοεμβρίου 1821, όπου συνέταξαν τη «Νομική διάταξη της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος» και θεσμοθέτησαν τον Άρειο Πάγο.

Στις αρχές του 1822 το επιχειρησιακό σχέδιο των Οθωμανών προέβλεπε εισβολή στρατευμάτων στην Ανατολική και στη Δυτική Χέρσο Ελλάδα, με παράλληλη δράση του οθωμανικού στόλου. Στην πεδιάδα του Σπερχειού ποταμού έφθασε, στις αρχές Μαρτίου 1822, η στρατιά του Μαχμούτ Πασά του επονομαζόμενου Δράμαλη, η οποία είχε προορισμό την Πελοπόννησο και την καταστολή των επαναστατικών εστιών, καθώς και την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς, που είχε καταληφθεί από του Έλληνες στις 23 Σεπτεμβρίου 1821.

Για την αντιμετώπιση του Δράμαλη το Εκτελεστικό Σώμα έστειλε στην Ανατολική Χέρσο Ελλάδα στράτευμα υπό την ηγεσία του Δημητρίου Υψηλάντη. Στις 24 Μαρτίου 1822 συγκλήθηκε στον Μπράλο πολεμικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Δημητρίου Υψηλάντη και τη συμμετοχή επιφανών Ρουμελιωτών οπλαρχηγών, καθώς και των Πελοποννησίων οπλαρχηγών Νικήτα Σταματελόπουλου και Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου. Στο συμβούλιο αποφασίσθηκε, όπως οι ελληνικές δυνάμεις προσβάλουν ταυτόχρονα την 1η Απριλίου 1822 τις δυνάμεις του Δράμαλη σε Στυλίδα και Πατρατζίκι (Υπάτη) και στη συνέχεια να κτυπήσουν όλοι μαζί το Ζητούνι (Λαμία).
Έπειτα από τις ατυχείς εκστρατείες σε Στυλίδα και Πατρατζίκι είχαμε την ένταση στις σχέσεις Αρείου Πάγου και Οδυσσέα Ανδρούτσου, την παραίτηση του Ανδρούτσου από την ηγεσία του στρατεύματος και τα γεγονότα της Δρακοσπηλιάς, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο των απεσταλμένων του Κωλέττη στην περιοχή Νούτσου και Παλάσκα, τους οποίους είχε στείλει εκεί για να σκοτώσουν τον Οδυσσέα εάν αυτός αρνιόταν να παραδώσει το στράτευμα.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο βιβλίο για την παρουσία του Κιοσέ Μεχμέτ στην περιοχή του άνω ρου του Φωκικού Κηφισσού ποταμού, τον Οκτώβριο του 1822, ο οποίος είχε εντολή από τον Χουρσίτ Πασά να προελάσει στην Πελοπόννησο δια πυρός και σιδήρου, ώστε να ενισχύσει τον οπισθοχωρούντα στρατό του Δράμαλη, έπειτα από την ήττα αυτού στα Δερβενάκια. Η προέλαση του Κιοσέ Μεχμέτ ανακόπηκε από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στο Δαδί, όπου και έγινε η περιώνυμη μάχη του Δαδιού την 1η Νοεμβρίου 1822.

Υ.Γ. Για όποιον επιθυμεί να προμηθευτεί το βιβλίο μπορεί να το κάνει κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας στο τηλέφωνο: 6947948598 (Δημήτρης Βασιλείου).

Ο Δημήτρης Βασιλείου γεννήθηκε στην Ελάτεια Λοκρίδος το 1957, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του.

Από τον 10/1984 μέχρι τον 9/2018 δίδαξε σε διάφορες μονάδες της Δευτεροβαθμίου Εκπαιδεύσεως. Τα σχολικά έτη 2007-2017 διετέλεσε διευθυντής στο Γενικό Λύκειο Αμφικλείας.

Είναι νυμφευμένος με την Ευγενία Πανουργιά, από το Δαδί, και έχουν δύο αγόρια, τον Ιωάννη και τον Ευστάθιο.

Από το 1989 διαμένει στο Δαδί.

Από το διορισμό του στην εκπαίδευση το 1988 έως και το 2006 συμμετείχε ενεργά στα συνδικαλιστικά δρώμενα και την περίοδο 1992-1993 διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Φθιώτιδος.

Το 2005 συμμετείχε στη συγγραφική ομάδα του βιβλίου με τον τίτλο <<Ήθη και έθιμα της Αμφίκλειας. Παραδοσιακά παρασκευάσματα>> και είχε την επιμέλεια αυτού.

Κατά περιόδους εδημοσίευσε άρθρα του σε τοπικές εφημερίδες του νομού. Έχει εκδώσει με τη σύζυγό του το έργο << Αθανάσιος Ευταξίας, ο πολιτικός από το Δαδί Δρυμίας>>, το οποίο επανεκδόθηκε το 2020.

Διετέλεσε πρόεδρος του Λαογραφικού Χορευτικού Συλλόγου Αμφικλείας την περίοδο 2000-2006. Κατά την θητεία του κατασκευάσθηκε και λειτούργησε το << Μουσείο του Άρτου>>, του οποίου τη μουσειολογική μελέτη εκπόνησε το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Την περίοδο 2001-10 συμμετείχε ενεργά στον Πολιτιστικό Οργανισμό του τότε Δήμου Αμφικλείας.

Στις Δημοτικές εκλογές του 2019 εξελέγη σύμβουλος της Κοινότητας Αμφικλείας