Η πολιτική που χρησιμοποιεί την επικοινωνία ή  η επικοινωνία που «χρησιμοποιεί» τη πολιτική;!

Σάββας Λ. Γιαννοσπύρος

«Εάν «στρατηγική» και «θέσεις» των κομμάτων δεν υπάρχουν, εάν αλλάζουν τακτικά και με μεγάλη ευκολία – «ευελιξία» ή εάν η «ολιστική» πολιτική επικοινωνία επικαλύπτει και «χειραγωγεί» τη πολιτική, τότε το πρόβλημα δεν αφορά την επικοινωνία αλλά την ίδια τη πολιτική και τα κόμματα που την εκφράζουν»!

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, μια λέξη – έννοια με πολλές ερμηνείες, πολύπλευρη, πολυσήμαντη και ιδιαίτερα χρήσιμη (και «κρίσιμη») για την ανάδειξη – αξιοποίηση των ικανοτήτων (και των «αρετών») ομάδων ή ατόμων.

Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει, με τις συνοδευτικές «εκφράσεις και εκφάνσεις» της, σε όλους σχεδόν τους τομείς και έχει καταστεί αναπόσπαστο στοιχείο – «ανάγκη» ακόμα και της ίδιας μας της ζωής!

Αποτελεί μία από τις πιο μεγάλες τάσεις της σύγχρονης εποχής, που καθίσταται, από την «κυριαρχία» ιδιαίτερα των νέων μέσων – τεχνολογιών, μια ισχυρή και παγιωμένη «εξάρτηση», τόσο σε κοινωνικό όσο και ατομικό επίπεδο.

Αυτή λοιπόν η «εξάρτηση», αυτό το σύγχρονο «εργαλείο» δεν θα μπορούσε φυσικά να «αγνοηθεί» από τη πολιτική!

  «H πολιτική επικοινωνία είναι μια θεμιτή δραστηριότητα για τη λειτουργία των πολιτικών κομμάτων και της δημοκρατίας και επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις.

Η τήρηση των προϋποθέσεων αυτών έχει ως στόχο τη διατήρηση της ισορροπίας ανάμεσα στο έννομο συμφέρον των πολιτικών κομμάτων και στο δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Πραγματοποιείται για την προώθηση πολιτικών ιδεών, προγραμμάτων δράσης ή άλλων δραστηριοτήτων με σκοπό την υποστήριξή τους και τη διαμόρφωση πολιτικής συμπεριφοράς».(Αρχή Προστασίας Δεδομένων)

Οι «τεχνικές» επικοινωνίας αποτελούν, εδώ και πολλά χρόνια, καθοριστικό  στοιχείο στήριξης-ενίσχυσης πολιτικών χώρων, σχηματισμών και υποψηφίων.

Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ στη πολιτική, εμπεριέχει πρακτικές και λογικές που δοκιμάζονται – εφαρμόζονται, με απόλυτη πειθαρχία, ακρίβεια και ένταση, επιδιώκοντας να προβάλλουν (και να επιβάλλουν) τα «προϊόντα» και τις «λύσεις» των κομμάτων (και των προσώπων) στους «στοχευμένους» πολίτες. Προσπαθούν να μας πείσουν ότι «έτσι είναι, αφού έτσι.… το παρουσιάζουμε»!

Πολλά είναι τα λεγόμενα «εργαλεία» και πολλές είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται και τελευταία πιο έντονα – «ενοχλητικά»  τις αισθανόμαστε στη ζωή μας.

Χρησιμοποιούνται «τεχνικές» όπως: Microtargeting (κατακερματισμός κοινού), Sentiment Analysis (ανάλυση συναισθήματος), Οpinion mining (εξόρυξη γνώμης), Fine Tuning (διορθωτικές κινήσεις), Monitoring (Παρακολούθηση σχολίων), Engagement (βαθμός αλληλεπίδρασης), Brand awareness (αναγνωρισιμότητα «προϊόντος»), κ.ά. 

Το πρώτο (και αυτονόητο) ερώτημα όμως που τίθεται είναι ποιες είναι και πως ορίζονται οι σχέσεις μεταξύ αυτής της επικοινωνίας και της πολιτικής;   Με ποιες διαδικασίες και ποιους μηχανισμούς επιδρούν τα ΜΜΕ στην πολιτική-εκλογική συμπεριφορά και σε ποιο βαθμό;

Ποιες τάσεις καταγράφονται στις σύγχρονες πρακτικές πολιτικής επικοινωνίας και ποιες είναι οι ενδεχόμενες ιδεολογικές και πολιτικές επιπτώσεις τους; Έχουμε τελικά υποκατάσταση και επικάλυψη των πολιτικών (και του πολιτικού λόγου)  από «τεχνικές» επικοινωνίας εξειδικευμένων, καλοπληρωμένων (και ξενόφερτων) «ψυχρών» συμβούλων;

Πρέπει να «θυσιάζεται» η αποτύπωση της πραγματικότητας και η «τέχνη της αλλαγής» (και όχι μόνο «του εφικτού»…) στο «βωμό» της επικοινωνίας και  μιας «εικονικής» ή «κατά παραγγελίαν» πραγματικότητας;

Είναι δυνατόν η εφαρμοσμένη πολιτική να είναι «αποστεωμένη» και «αποστειρωμένη» της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κοινωνικής ενσυναίσθησης;

Προκαλεί ή δεν προκαλεί η «επιστράτευση» των λεγόμενων «γκουρού της επικοινωνίας»,  που κατά καιρούς έχουν «ξεπλύνει» ακόμα και τα «ανομήματα – εγκλήματα» πολλών «ηγετών» ανά την υφήλιο;

Οδηγούμαστε ή δεν οδηγούμαστε, με αυτή τη λογική (και πρακτική) σε επικίνδυνους «ατραπούς» που ακυρώνουν τη συμμετοχική-συλλογική διαδικασία και αλλοιώνουν ή νοθεύουν επικίνδυνα το Δημοκρατικό μας πολίτευμα;  Μήπως όλα αυτά οδηγήσουν πιθανά σε «έκρηξη» της κοινωνίας οδηγώντας την σε ανεξέλεγκτες και «απολίτικες» καταστάσεις;

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες φωνές ακούγονται και όλο και πιο δυναμικά αντιδρούν οι «χρήστες-στόχοι» στη χρησιμότητα «επικυριαρχίας» της ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ στη πολιτική ζωή.

Οι περισσότεροι, συνειδητοποιημένοι και προβληματισμένοι πολίτες, εντοπίζουν και αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που περικλείει η «κατάχρηση» αυτής στην ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Η πολιτική επικοινωνία είναι χρήσιμη (και απαραίτητη) αλλά πρέπει να λειτουργεί πάντα κάτω από την «επιτήρηση – έλεγχο» της «στρατηγικής» των κομμάτων και των εδραιωμένων – βασικών πολιτικών «θέσεών» τους.

Εάν «στρατηγική» και «θέσεις» δεν υπάρχουν, εάν αλλάζουν τακτικά και με μεγάλη ευκολία – «ευελιξία» ή εάν η «ολιστική» πολιτική επικοινωνία επικαλύπτει και «χειραγωγεί» τη πολιτική, τότε το πρόβλημα δεν αφορά την επικοινωνία αλλά την ίδια τη πολιτική και τα κόμματα που την εκφράζουν!   Πρέπει άμεσα να λειτουργήσει και να επανέλθει η αμφίδρομη σχέση επικοινωνίας μεταξύ των εκφραστών της πολιτικής και των πολιτών, με τους όρους και τις προϋποθέσεις της πολιτικής και όχι της επικοινωνίας.

Οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου μας οφείλουν να διατυπώσουν θέσεις  και προτάσεις που θα συνυπολογίζουν την άποψη των πολιτών ικανοποιώντας  τις πραγματικές ανάγκες τους και θα επιλύουν τα προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζουν στη λειτουργία του λεγόμενου «κράτους».                         Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να απαξιωθεί, να «περιθωριοποιηθεί» και να γελοιοποιηθεί η πολιτική εξ΄αιτίας της «ισοπεδωτικής»  και «εμμονικής» χρήσης της ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο!

Επιβάλλεται λοιπόν (πριν να είναι αργά και με απρόβλεπτες «παρενέργειες») να γίνει άμεση «συμμόρφωση – προσαρμογή», ώστε η πολιτική να χρησιμοποιεί την επικοινωνία  και όχι  η επικοινωνία να «χρησιμοποιεί» τη πολιτική!