Μεταφέρονται τα περίπτερα από την Πλατεία Λάμπρου Κατσώνη. 

Η ιστορία των περιπτέρων στην Ελλάδα

Μετά από απόφαση της Κοινότητας Λιβαδειάς την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου του 2023 και τις πολλές άγονες δημοπρασίες αρχίζουν οι διαδικασίες για να θα μεταφερθούν τα κουβούκλια των περιπτέρων της Πλατείας Λάμπρου Κατσώνη (Ζάππειο) και του περιπτέρου στον Άγιο Νικόλαο. Οι θέσεις τους ως περίπτερα παραμένουν και ίσως χρησιμοποιηθούν και στην επερχόμενη ανάπλαση του χώρου του πάρκου που βρίσκεται μπροστά στο νέο δημαρχείο και στην οδό Αθηνών που είναι η είσοδος της παλιάς πόλης της Λιβαδειάς, αφού ακριβώς εκεί ήταν και ο λεγόμενος “φόρος” με πλάστιγγά όπου ζυγιζόντουσαν τα φορτία που έμπαιναν στην πόλη για να δασμολογηθούν. 

Αρχίζει σιγά σιγά να ξεκαθαρίζει το τοπίο όσον αφορά τα περίπτερα που είναι εγκαταλελειμμένα και αποτελούν και εστία μόλυνσης στην πόλη της Λιβαδειάς. 

Θα επανέλθουμε με επόμενο άρθρο καταγραφής όλων των περιπτέρων και των χωριών που παραμένουν στις πλατείες ή σε άλλα σημεία της πόλης της Λιβαδειάς αφού πλέον η ζήτησή τους έχει σταματήσει. 

Ας δούμε όμως μαζί πως δημιουργήθηκαν τα περίπτερα στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αθήνα και ποιος ήταν ο πρώτος ρόλος τους στο εμπόριο και αν αποτέλεσαν καινοτομία την τότε εποχή. Ηταν τα πολυκαταστήματα της εποχής ενώ ως περίπτερο ξεκίνησε το γνωστό Μινιόν πιο πρίν όμως ήταν η πηγή της ενημέρωσης και άρρηκτα συνδεδεμένα με τον έντυπο τύπο και τις εφημερίδες που κρεμούσαν στα μανταλάκια,αλλα όλα ξεκίνησαν για την πώληση καπνού η για να είμαστε συγκεκριμένοι την πώληση των χαρτιών για να τυλίξεις τον καπνό και να φτιάξεις ένα τσιγάρο γιατί το χαρτί μπορούσε ευκολότερα να φορολογηθεί και φυσικά γιατί χωρίς χαρτί δεν μπορείς να φτιάξεις ένα τσιγάρο. 

 Ενώ στην συνέχεια θα σας προτείνουμε περίπτερα κιόσκια που στην Ευρώπη έχουν την δική τους ξεχωριστή ομορφιά και χρήση. 

 Ετυμολογικά η λέξη «περίπτερο» προέρχεται από την αρχαία λέξη «περίπτερος», που προσδιορίζει έναν ναό περιστοιχισμένο από κίονες. 

1828 Οι ρίζες των περιπτέρων βρίσκονται στα μικρά καπνοπωλεία που εμφανίζονται μετά την απελευθέρωση στο Ναύπλιο και στη συνέχεια στην Αθήνα. 

 Ίρις ,ήταν το πρώτο φιλολογικό περιοδικό που πωλήθηκε σε αυτά τα καπνοπωλεία με τιμή 25 λεπτά. 

 1889 Τα πρώτα περίπτερα εμφανίζονται στην επαρχία ως μορφή οικονομικής βοήθειας σε τραυματίες και ανάπηρους στρατιώτες. 

 1897 Μετά τον καταστροφικό για την Ελλάδα πόλεμο με την Τουρκία, τα περίπτερα αρχίζουν να πληθαίνουν. 

 Φοροεισπρακτικός μηχανισμός 

 Στα περίπτερα δόθηκε αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, κατι που λειτούργησε στην αρχή ως φοροεισπρακτικός μηχανισμός για να εξασφαλίζει το κράτος έσοδα από την πώληση του καπνού. Πριν από την εμφάνισή τους, χύμα τσιγάρα και καπνό πωλούσαν πλανόδιοι που δεν μπορούσαν να ελεγχθούν αποτελεσματικά. 

 1911 Το πρώτο περίπτερο εμφανίζεται στην Αθήνα. Βρίσκεται στην οδό Πανεπιστημίου. 

 1914 Η όψη των περιπτέρων γίνεται ομοιόμορφη σε όλη τη χώρα: 0,70×0,70 μ. 

 1919 Ο Σωτήρης Σκίπης, σε άρθρο του στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠΤ, εξυμνεί τα περίπτερα ως μέσο εξάπλωσης του ελληνικού εντύπου. 

 1922 Όλα τα περίπτερα της χώρας παραχωρούνται στην «Πανελλήνιον Ένωσιν Τραυματιών Πολέμου 1912-1921» από το υπουργείο Περιθάλψεως. Τα περίπτερα δεν μπορούν να πωληθούν, να μεταβιβαστούν, να υποθηκευτούν η να υπομισθωθούν. Μετά τον θάνατο του δικαιούχου παραχωρούνται για πέντε έτη στα παιδιά ή στη γυναίκα του.Το ποσό μισθώσεως ξεκινούσε από τις 20 δραχμές και έφτανε μέχρι τις 250. Τα έσοδα αυτά πήγαιναν στο ειδικό «Ταμείο προικοδοτήσεως θυγατέρων και τραυματιών πολέμου». 

 Μεσοπόλεμος Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου στα περίπτερα πωλούνταν μόνο εφημερίδες, χύμα τσιγάρα και κάποια υποτυπώδη ζαχαρώδη προϊόντα. 

 1934 Ο Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε το περίπτερο με το όνομα Μινιόν, αρχικά στην οδό Σταδίου και μετά στην Αιόλου 104. Για πρώτη φορά κλείνει τις δύο πλαϊνές πτέρυγες του περιπτέρου και τις μετατρέπει σε βιτρίνες όπου εκθέτει διάφορα είδη: στυλό, γυαλιά, είδη ξυρίσματος, σουγιάδες, ψαλίδια κ.λπ. Το εγχείρημά του έμελλε να γίνει ο προπομπός του πολυκαταστήματος «Μινιόν». 

 1940 Ξεκίνησε η πώληση «ζαχαρωδών» (κυρίως από την εταιρεία ΙΟΝ), αναψυκτικών (λεμονάδες και γκαζόζες ΗΒΗ), φύλλων τσίχλας με γεύση δυόσμο και έπειτα σοκολάτας. 

 1943-’44 Εισέρχονται και άλλες κατηγορίες δικαιούχων: θύματα πολέμου και θύματα ειρηνικής περιόδου. 

 Την δεκαετία του 1950   εγκαθίστανται τηλέφωνα στα περίπτερα. 

 1970 Έως τη δεκαετία αυτή οι διαστάσεις είχαν μεγαλώσει (1,30×1,50 μ.), ενώ είχαν εγκατασταθεί ρολά και ψυγεία. 

 1980 Αρχίζει να παραχωρείται κοινόχρηστος χώρος στα περίπτερα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. 

 1997 Μετά τις εργασίες για το μετρό που γίνονταν στην περιοχή, κατέρρευσε το πρώτο περίπτερο της Αθήνας. 

 2002 Επιτρέπεται και σε ανάπηρους του άμαχου πληθυσμού, π.χ. άνθρωποι που τραυματίστηκαν από νάρκες, να αποκτήσουν άδεια περιπτέρου. Είχαν ενταχθεί ήδη από τη δεκαετία του 1980 οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, οι ανάπηροι του Δημοκρατικού Στρατού. 

 2006 Οι διαστάσεις των περιπτέρων αυξήθηκαν κατά 20 πόντους. Οι καινούργιες είναι 1,50×1,70. Το εμβαδόν είναι 2,55 τ.μ. 

 2007 Δίνεται άδεια και σε βετεράνους του πολέμου στην Κύπρο και σε άτομα με σοβαρή αναπηρία. 

2010 Στο περίπτερο επί της Χ. Τρικούπη απέναντι από τη Στοά του Βιβλίου ο κύριος Γρηγόρης εγκαθιστά το antistress system: ένας χάρτινος σωλήνας μεταφέρει τα ρέστα σου σε γυάλινο μπολ ακριβώς μπροστά σου. 

 2012 Το υπουργείο Άμυνας αποφάσισε την απελευθέρωση των αδειών, εκχωρώντας το 70% των περιπτέρων στους δήμους και το 30% σε άτομα με ειδικές ανάγκες και πολύτεκνους με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Ο νόμος 4046/2012 προβλέπει ότι οι υφιστάμενες άδειες περιπτέρων διατηρούνται σε ισχύ, αλλά δεν μεταβιβάζονται, ούτε κληρονομούνται. 

Νέες άδειες Η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης των υπόλοιπων θέσεων (εκτός δηλαδή του 30%) παραχωρούνται με δημοπρασία. Ο χρόνος παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 χρόνια. Απαγορεύεται η αναμίσθωση ή υπεκμίσθωση, μια πρακτική δεκαετιών.Την ίδια χρονιά καταργήθηκαν πρακτικά οι περιορισμοί με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, η ύπαρξη περιορισμένου αριθμού προσώπων που τα εκμεταλλεύονται, ο περιορισμός της μόνιμης κατοικίας, ο περιορισμός της εκμίσθωσης μόνο σε φυσικά πρόσωπα 

Ως το 2013 τα περίπτερα ανέρχονται σε 10.000 περίπου σε όλη την Ελλάδα. Από αυτά, 3.500 βρίσκονται στην Αττική. Από τα 1.300 του Δήμου Αθηναίων έχουν εγκαταλειφθεί από την αρχή της κρίσης περίπου τα 500.