Ολοκληρώθηκε το “Operandum – Horizon 2020” της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας

Ενημερωτικό δελτίο από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Ο λοκληρώθηκε το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “Operandum”, στο οποίο συμμετείχε η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής χρηματοδοτικής πρωτοβουλίας “Horizon 2020”. Στόχος του “Operandum” είναι η μείωση των υδρομετεωρολογικών κινδύνων, μέσω της ανάπτυξης, δοκιμής και εξέλιξης καινοτόμων “πράσινων” και γενικότερων υβριδικών λύσεων.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε συστηματική έρευνα στην Π.Ε. Φθιώτιδας με εξαιρετικά αποτελέσματα για την αντιμετώπιση πλημμυρικών κινδύνων. Η επιλογή της Π.Ε. Φθιώτιδας βασίστηκε στα δεδομένα που υπάρχουν από πλημμύρες και ξηρασίες, καθώς και στο γεγονός ότι η περιοχή ανήκει σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας του Ευρωπαϊκού δικτύου “NATURA 2000”. Συγκεκριμένα, η περιοχή των λεγόμενων “κατασκευαστικών επεμβάσεων ήπιας μορφής” (Natural Based Solutions) ή αλλιώς το ‘’ανοιχτό εργαστήριο’’ ήταν η λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού.

Ανάμεσα στις ήπιες παρεμβάσεις που προτάθηκαν, προκρίθηκε τελικά η ενίσχυση της αποθήκευσης νερού με διατήρηση της χωρητικότητας τάφρων και επιχωματωμένων δεξαμενών – καναλιών στη περιοχή του Ζηλευτού στο Δ.Δ Λιανοκλαδίου. Η ήπιας μορφής φυσική επέμβαση της  αποθήκευσης νερού, έδωσε τη δυνατότητα να κατανοηθεί η συμπεριφορά στο συγκεκριμένο σημείο των έκτακτων φαινομένων πλημύρας του ποταμού, συγκρίνοντας το “πριν” και το “μετά” του πλημμυρικού φαινομένου του “Ιανού”, που έπληξε την περιοχή.

Ειδικότερα, ελέγχθηκαν πλημμυρικά συμβάντα στις 10 Μαρτίου 2018, πριν από την εφαρμογή του “NBS”, καθώς και  στις 18 Σεπτεμβρίου 2020, μετά την εφαρμογή του “NBS”, στο συγκεκριμένο κομμάτι του Σπερχειού. Συνολικά, η εφαρμογή του “NBS” μείωσε την έκταση πλημμύρας κατά 12,07% έως και 16,54%. Τα αποτελέσματα εξάχθηκαν σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο “Surrey” του Ηνωμένου Βασιλείου.

Επιπλέον, για την καλύτερη μελέτη της περιοχής και τον τρόπο αντιμετώπισης αντίστοιχων φαινομένων, εγκαταστάθηκαν σε επιλεγμένα σημεία μετεωρολογικοί σταθμοί (παρέχοντας στοιχεία online για ύψος βροχής, ηλιοφάνεια, υγρασία εδάφους, ταχύτητα – πορεία ανέμου κλπ.), καθώς και όργανα μέτρησης της ταχύτητας και της παροχής των παραποτάμων του Σπερχειού. Αποτέλεσμα ήταν να τροφοδοτείται με δεδομένα το μαθηματικό μοντέλο μελέτης της συμπεριφοράς του ποταμού, ώστε να παρέχονται στοιχεία για πιο ασφαλείς εκτιμήσεις των πλημμυρικών φαινομένων της περιοχής.

Με αφορμή την ολοκλήρωση του προγράμματος, διοργανώθηκε συνάντηση από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στις 27 – 28 και 29 Απριλίου 2022, η οποία χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από το εν λόγω ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Συμμετείχαν όλοι οι εταίροι, από τις 13 χώρες του προγράμματος και από την UNESCO, ενώ την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εκπροσώπησαν η κ. Ρ. Κεχρή και ο κ. Κ. Μελέτης.  

Επισημαίνεται δε ότι το ελληνικό “NBS” απέσπασε τα εύσημα από τους διοργανωτές του προγράμματος, ως μία από τις καλύτερες τεχνικές τόσο για την μεθοδολογία του, όσο και για τα αποτελέσματα που απέφερε στην αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων, σε συνεργασία με τον επικεφαλής του ελληνικού δικτύου των “NBS” Καθηγητή του ΕΚΠΑ κ. Μιχάλη Λούπη.

«Εφαρμόσαμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα στον Σπερχειό ποταμό και είχαμε εξαιρετικά αποτελέσματα για την πρόβλεψη και -κυρίως- για την προληπτική διαχείριση πλημμυρικών κινδύνων. Γεγονός, που αναγνωρίστηκε διεθνώς, κατά την ολοκλήρωση του προγράμματος “Operandum”, το οποίο υλοποιήθηκε μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδοτικής πρωτοβουλίας “Horizon 2020”.

»Οι κατασκευαστικές επεμβάσεις ήπιας μορφής (Natural Based Solutions) σαν αυτές που έγιναν στον Σπερχειό ποταμό και η επιστημονική γνώση που αποκτήθηκε μέσω του “Operandum”, μπορούν και πρέπει να μας οδηγήσουν σε βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση πλημμυρικών κινδύνων και σε άλλες περιοχές της Περιφέρειάς μας με παρόμοια προβλήματα», δήλωσε ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός.