Όπως επισήμανα και πέρυσι η επικαιρότητα, είτε στην πολιτική είτε στην λαϊκή κουλτούρα αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό στιγμιαίας κορύφωσης επισκέψεων, καθώς συνυπάρχουν με ένα μεγάλο ποσοστό λημμάτων τα οποία είναι διαχρονικά δημοφιλή σε αριθμό επισκέψεων, άσχετα με την επικαιρότητα. Πέρυσι, (την ανάλυση είχα δημοσιεύσει στο blog του Wikimedia User Group Greece) είχα εξηγήσει και τον διαχωρισμό των λημμάτων σε αυτά με «οργανική» ή «κυκλική» επισκεψιμότητα και σε αυτά με «πρόσκαιρη».
Το 2020 όμως δεν ήταν όπως κάθε άλλη χρονιά. Ήταν μια χρονιά που θα θυμόμαστε για δεκαετίες. Στην καλύτερη περίπτωση αυτό, αφού η χαλάρωση μπορεί να μας οδηγήσει σε μια ακόμη χειρότερη και πιο θανατηφόρα χρονιά. Ναι, η πανδημία COVID-19 κυριάρχησε σε αυτά που έψαχναν οι αναγνώστες να ενημερωθούν από την Βικιπαίδεια.
Φυσικά σε μια εγκυκλοπαίδεια στην ελληνική γλώσσα, ακόμη και σε μια πανδημία (εξ ορισμού παγκόσμιο γεγονός) οι τάσεις οδηγούν σε λήμματα που αφορούν το ελληνικό περιβάλλον. Έτσι, κορυφαίο λήμμα ήταν η Πανδημία του κορονοϊού στην Ελλάδα το 2020, ένα λήμμα που στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου είχε καθημερινή καταγραφή κρουσμάτων, θυμάτων, και μέτρων, και αργότερα διασπάστηκε σε δύο λήμματα, ένα γενικό και ένα με το χρονικό. Ως μέρος των λημμάτων σχετικών με την πανδημία ακολουθείται από το λήμμα για τον λοιμοξιολόγο Σωτήρη Τσιόδρα (8ο), που είχε αναλάβει την ενημέρωση των πολιτών ως επικεφαλής της ομάδας για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορωνοϊού στην Ελλάδα, και αμέσως επόμενος ο Νίκος Χαρδαλιάς (9ο), υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων και αντίστοιχα υπεύθυνος για την εφαρμογή των ανάλογων μέτρων. Τα προηγούμενα είχαν την μεγάλη επισκεψιμότητά τους την άνοιξη και συνέχισαν να έχουν και τον υπόλοιπο χρόνο. Ακολουθεί το λήμμα που εξηγεί τι είναι η Πανδημία (10ο), με εκτόξευση των προβολών την εβδομάδα που ο ΠΟΥ κήρυξε την πανδημία COVID-19. Σχετικά μπορούμε να χαρακτηρίσουμε και τα λήμματα για την Ισπανική γρίπη (7ο, ψηλότερα από όλα τα υπόλοιπα) και για την Πανώλη (15ο), που παραλληλίστηκαν με την τρέχουσα κατάσταση (ακόμη και την μεσαιωνική Μαύρη Πανώλη βρίσκουμε λίγο έξω από την λίστα των 30 πρώτων). Η ομάδα συμπληρώνεται με τα λήμματα για τον Κορονοϊό (13ο), και για την Πανδημία κορονοϊού 2019–20 (18ο) (έχει ήδη προβλεφθεί μετονομασία του).
Αφήνοντας πίσω την πανδημία, και τα «οργανικά/κυκλικά» λήμματα που εμφανίζονται σχεδόν πάντα ψηλά όπως η Ελλάδα, η Αγία Σοφία (4η) εκτινάχτηκε σε ύψη προβολών στις 10 Ιουλίου 2020, όταν ανακοινώθηκε η δεύτερη ιστορικά μετατροπή της σε ισλαμικό τέμενος, και στις 24 Ιουλίου αντίστοιχα όταν εφαρμόστηκε η απόφαση. Η Τουρκία περιλαμβάνεται επίσης στον κατάλογο αρκετά παρακάτω (25η) με υψηλές προβολές όλο το χρόνο και περισσότερη τον Μάρτιο και Ιούλιο.
Μετά την Αγία Σοφία, η σημαντικότερη στιχουργός του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού, και η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου στην 5η θέση είχε ήδη μια σχετικά μεγάλη επισκεψιμότητα σε ημερήσιες προβολές λόγω της βιογραφικής ταινίας για αυτήν, αρχικά στον κινηματογράφο -τον προηγούμενο Δεκέμβριο, πολύ μεγαλύτερη παράλληλα με προβολή της ταινίας σε συνδρομητικό κανάλι τον Απρίλιο, και εκτινάχτηκε στα ύψη με προβολή της ΕΡΤ1. Το συγκεκριμένο λήμμα μάλιστα είναι αυτό με τις περισσότερες ημερήσιες προβολές σε ολόκληρη την λίστα.
Θάνατοι της επικαιρότητας είναι συνηθισμένοι λόγοι μεγάλων προβολών, με τον Κώστα Βουτσά να βρίσκεται στην 6η θέση, αφού πέθανε στις 26 Φεβρουαρίου. Ένας άλλος μεγάλος Έλληνας, ο Μανώλης Γλέζος, πέθανε στις 30 Μαρτίου και βρίσκεται στην 23η θέση… Προσωπικά βλέπω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η μεγάλη επισκεψιμότητα δεν είναι θέμα «δημοφιλίας» για κάποιο πρόσωπο ή θέμα. Οι αναγνώστες πολλές φορές δεν επισκέπτονται ένα λήμμα επειδή «θαυμάζουν» κάποιον αλλά περισσότερο για να μάθουν για αυτόν επειδή δεν τον γνωρίζουν καλά. Μας το δείχνει και η υψηλότερη θέση του Κόμπι Μπράιαντ (18η) του αμερικανικού πρώην καλαθοσφαιριστή που πέθανε στις 26 Ιανουαρίου, και πολλοί ήταν περίεργοι να μάθουν τον λόγο για όλο το τζέρτζελο στο αμερικανικό διαδίκτυο (οπού εκεί ήταν πράγματι δημοφιλής). Ένα άλλο για αμερικανό καλαθοσφαιριστή, τον Μάικλ Τζόρνταν, είχε επίσης μεγάλη επισκεψιμότητα όχι για τον θάνατό του -αφού ζει και είναι μια χαρά- αλλά επειδή υπάρχει ντοκιμαντέρ για αυτόν στο Netflix.